تمرين هاي پلايومتريكي

مقدمه :

بهبود در ركوردهاي ورزشي مديون پژوهش هاي متخصصان در زمينه هاي مختلف تربيت بدني و علوم ورزشي است. يكي از اين زمينه ها كه پژوهش هاي بسياري نيز در آن صورت گرفته، علم تمرين وابسته به فيزيولوژي ورزش مي باشد.

ورزشكاران و قهرمانان رشته هاي مختلف ورزشي با توجه به ماهيت رشته ورزشي خود از نظر عوامل مختلف آمادگي جسماني و حركتي داراي نيازها و اولويت هاي ويژه اي مي باشند.

به عبارت ديگر، هر يك از رشته هاي ورزشي به يكي از عوامل قدرت، استقامت، توان، انعطاف پذيري، سرعت و يا تلفيقي از آن ها نياز دارند كه با توجه به نوع رشته ورزشي با يكديگر متفاوتند .

قدرت عضلاني، پايه و اساس برنامه هاي بدن سازي و آمادگي جسماني بوده كه در رشته هاي مختلف ورزشي جايگاه خاصي دارد. به عنوان مثال: در رشته ورزشي شنا و نجات غريق علي رغم نيازي كه به عامل قدرت احساس مي شود، عامل سرعت در اولويت بعدي قرار مي گيرد .

يكي از مهم ترين عوامل موفقيت ورزشكاران در رشته هاي سرعتي، برخورداري از توان بي هوازي و سرعت عكس العمل بالاست. از آنجا كه فعاليت هايي نظير شناي سرعت، وزنه برداري، دووميداني و به طور كلي ورزش­هاي سرعتي نياز به توليد نيروي بيشينه عضلاني دارند، براي تامين انرژي موردنياز خود شديداًً به دستگاه فسفاژن (آدنوزين تري فسفات- فسفوكراتين) متكي هستند. تمرين هاي سرعتي بي هوازي علاوه بر كسب قدرت، با ايجاد تغييراتي در كارايي حركت، ظرفيت انرژي زايي هوازي و ظرفيت تامپوني، باعث بهبود در اجراي مهارت شده و در رويدادهاي ورزشي كه فوق العاده بي هوازي هستند، خستگي را به تعويق مي اندازد

يكي از بهترين شيوه­هاي افزايش توان بي­هوازي در رشته­هاي سرعتي، تمرين­هاي نسبتاًًً جديدي به نام پلايومتريك است است . اين تمرين­ها اولين بار توسط والري بورزوف از قهرمانان رشته­ي دووميداني اجرا شد و منجر به رسيدن وي به عرصه­ي قهرماني در دووميداني گرديد و سپس، پژوهش­هاي بيشتري در جهت تأثير اين شيوه­ي­ تمريني در ساير رشته­هاي ورزشي نيز شروع شد . اصطلاح پلايومتريك اولين بار در سال 1975به وسيله­ي فرد ويلت ، يكي از مربيان دووميداني به وجود آمد كه از دو واژه­ي پلايو + متريك به معناي فزايندگي قابل ارزيابي گرفته شده است.

مزيت اين نوع تمرين­ها در اين است كه موجب آمادگي دستگاه عصبي- عضلاني مي­شود و در نتيجه به ورزشكار اجازه مي­دهد تا در فعاليت­هايي كه همراه با تغيير جهت هستند، به شكل نيرومند و سريعي عمل كند. ورزشكاران رشته­هايي مثل: بسكتبال، واليبال، دوهاي سرعت، پرش ارتفاع، اسكي، شنا و ساير ورزش­هايي كه به توان بالايي نياز دارند، از اين نوع تمرين­ها بسيار سود مي­برند. از مزاياي ديگر تمرين­هاي پلايومتريك، نوع حركت­هاي آنست.

در اين روش تمريني، حركت­هايي چون : لي­لي كردن، پريدن، جهش با يك پا، جهش با هر دو پا و تاب خوردن وجود دارد كه آموزش و يادگيري آن­ها نيز بسيار آسان است

از طريق اين تمرين­ها ورزشكار قادر خواهد بود انقباض درون گراي قوي­تري را پس از انقباض برون گرا اعمال كند. از اين­رو با توجه به اين­كه تمرين­هاي پلايومتريك منجر به افزايش توان مي­شود، نقش اين شيوه­ي تمريني در مهارت­هايي مانند شنا و نجات غريق كه عامل توان در آنها نقش اصلي را ايفا مي­كند مورد بررسي قرار گرفته و مشخص شده كه اين تمرين­ها در بهبود ركورد و پيشرفت ورزشكاران مؤثر است .